23 mei 2019

Column van Ad Smets, directeur van SAM International, over de frictie binnen de Europese arbeidsmarkt en waarom de banenmarkt van Italië niet in beweging komt.
Er is een duidelijke frictie binnen de (Europese) arbeidsmarkt. Enerzijds hebben we binnen Nederland een te kort aan menskracht in diverse disciplines, denk o.a. dierenartsen voor de NVWA, verplegend personeel en mondhygiënisten. Anderzijds kennen bijvoorbeeld Italië en Spanje een werkloosheid van ruim 30% resp. 33,7% onder jongeren.
Gave uitdaging
Als voorzitter van Stichting SAM zie ik het daarom als een passende uitdaging om vanuit onze stichting een internationale tak – om precies te zijn het SAM International Business Network – steviger op de kaart te zetten.
Met SAM International willen we ons richten op de Europese arbeidsmarkt. Om ‘klein’ te beginnen richten we ons in eerste instantie op samenwerking tussen Nederland, België, Duitsland, Oostenrijk en natuurlijk Italië omdat dat laatste land ons tweede thuisland is.

Persoonlijk denken wij (Sjaak en ik) dat het werkloosheidspercentage in Italië onder jongeren veel hoger is aangezien ze echt zitten te snakken naar passend werk, in lijn met hun opleiding. Als ze op dit moment al met moeite aan een baantje zijn gekomen, is dat meestal tijdelijk (seizoensgebonden), veelal in supermarkten, horeca en de toeristenindustrie, ergo ver onder hun ‘kunnen’ waardoor ze vaak bore-out zijn. En niet te vergeten de jongeren die niet eens staan ingeschreven, omdat ze het zoeken moe zijn, geen uitkering (meer) ontvangen en wellicht in het (boeren)bedrijf van hun familie hand & spandiensten verrichten. Wij noemen dit de ‘verborgen’ werkloosheid.

Het feit dat de hoogopgeleide jongeren niet aan een passende baan komen, heeft bijzonder negatieve effecten voor de gehele arbeidsmarkt. Doordat zij veel jobs inpikken die logischerwijs beter zouden aansluiten bij andere groepen werkzoekenden, vallen de laagopgeleiden nog eens extra buiten de boot. Veel Italiaanse werkgevers nemen bovendien in de lagere functies graag mensen aan uit andere landen. Omdat die veel goedkoper zijn. Althans, ze betalen hen vaak maar 6 of 8 Euro per uur. En daar gaan de Italiaanse jongeren niet graag meer voor werken, ook al hebben ze geen alternatieven anders dan thuis bij la mamma e la nonna (de oma) zich te laten verwennen en vooral NIETS te doen en al zeker niet in het huishouden.
Wij constateren dan ook dat er in Italië door veel mensen met weinig echte passie wordt gewerkt. Er worden veel fouten gemaakt. Men denkt en werkt niet in termen van ketens, waardoor alles traag en bedrijfseconomisch bijzonder onverantwoord ‘werkt’. Dit is niet alleen binnen de ambtelijke wereld zo, ook grote bedrijven - multinationals - worden gekenmerkt door een grote klantonvriendelijkheid. Er is een bijzonder grote desinteresse bij het personeel om vooral iets goeds voor de klant te doen en zelfs de Italianen zelf verwijten het personeel een hinderlijke ondeskundigheid. Al is dat iets wat de doorsnee medewerker nimmer zal toegeven en bij opmerkingen over persoonlijke constateringen meteen in een bijzondere mate van agressiviteit schiet, wat de relatie met de klant zeker niet bevordert.

De PIN erin!
Als Euroburger vind ik de huidige scheve situatie op de arbeidsmarkt niet alleen schokkend doch zeker ook uitdagend. Uitdagend om er zelf iets aan te gaan gaan, te verbeteren. In ieder wil ik een positieve bijdrage leveren. In dit geval door, als Projectleider Internationalisering Netwerken (PIN), het voortouw te nemen bij het bouwen van een brug tussen noordoost Italië en Nederland, de Brainportregio in het bijzonder. Klein beginnen en langzaam verder uitbouwen, iets wat beter werkt dan meteen met veel geblaat gebakken lucht te verkopen zonder positieve resultaten in het verschiet.
Van hart werken ga je niet dood, toch?
De Nederlandse politici krakelen dat we in Nederland allemaal maar moeten doorwerken totdat we erbij neervallen. Natuurlijk die eeuwige discussies volgend wat dan zware beroepen zijn. Als voorbeeld worden telkens de metselaar en stratenmaker genoemd die eerder moet kunnen stoppen want hun beroep is zo zwaar. Echter, we weten allemaal dat die mensen om 4 uur in de middag thuis zijn, om 5 uur gegeten hebben en om 6 uur weer ergens tegen veel te hoge tarieven zwart zitten te klussen!
Blijkbaar mag je dit niet hardop zeggen, want we moeten als Nederlander sociaal zijn en compassie hebben met ‘zielige’ groeperingen. Ik zeg het lekker luid en duidelijk, want ik zie een totaal foute richting door ons allen te lang te laten werken. Ik leg het uit:

Het QE2 Effect (zie hieronder de toelichting)
Italië wordt gekenmerkt door veel familiebedrijven waar opa nog steeds aan het roer staat. Heeft zijn (bejaarde) zoon hem al opgevolgd, hij zwaait nog stevig de scepter vanuit zijn ‘rol’ als pater familias. En zoals we het vroeger deden, zo doen we dat nu en overmorgen ook nog! Waarom iets veranderen als het goed is! Dat is nog immer de vigerende slogan!
Helaas zien we, niet alleen in de politiek doch ook in het ambtelijk bestuur, ongelooflijk veel ouwe knarren rondlopen. De hiërarchie viert in Bella Italia nog steeds hoogtij waardoor ondergeschikten nauwelijks kans krijgen om op basis van hun deskundigheid een waardevolle bijdrage te kunnen leveren aan verandering, vooruitgang of innovatie/modernisering. De baas heeft altijd gelijk. Men is bang voor reprimandes en ontslag, ergo: “We spreken hem dus zeker niet tegen ook al weten we het beter!” Lang leve de angstcultuur! Regeren is vooral niet vooruitzien doch stevig de touwtjes in handen hebben en houden.
En wat heb je uiteindelijk als resultaat? Weinig of geen economische groei, een arbeidsmarkt die op slot zit, ergo weinig of geen nieuwe banen; een oud medewerkersbestand, een enorm hoog percentage medewerkersontevredenheid en klanten die verre van tevreden zijn: PROFICIAT, VOORAL ZO DOOOOOORGAAN !!!!
EN DIT ZIEN ONZE NEDERLANDSE POLITICI OOK ALS OPLOSSING VOOR NEDERLAND? IK ZOU ZEGGEN: WAKKER WORDEN EN DE PENSIOENGERECHTIGDE LEEFTIJD WEER TERUGZETTEN OP 65 !!!!

De QE2 BOOT missen?
Italië mist dan ook faliekant de boot, iets waarover wij in ons boek L’amore nader schrijven. Jammer, want er ligt in economische zin ‘goud’ voor het oprapen. Vanwege ons grote (persoonlijke) netwerk binnen de arbeidsmarkt, de noodzaak voor Nederland in het algemeen en de Brainportregio in het bijzonder willen wij de impasse doorbreken en aanbod en vraag dichter bij elkaar brengen.
Het lange doorwerken in Italië werkt de verfrissing binnen organisaties niet in de hand, de arbeidsmarkt zit zelfs op slot! Zij missen in dit prachtige land inzicht in de positieve werking van een SAM Carrousel zoals wij die middels onze stichting in de Brainportregio hebben aangezwengeld. Door arbeidsmobiliteit juist positief te stimuleren, door werkervaringsplekken te creëren en de collegiale samenwerking pro actief op te zoeken kan men de impasse doorbreken. Door handig gebruik te maken van kennisuitwisseling en te streven naar synergie zou men wellicht de razende motor van de Europese economie nog een beetje kunnen volgen.
En als we dan toch langer moeten doorwerken, laten we het dan doen op een modeste wijze waarbij de oudere generatie het iets rustiger aan kan gaan doen; Gewoon een stapje terug in uren en met name minder verantwoordelijkheid waardoor de jongere generatie een kans krijgt om zich te bewijzen.
Als Projectleider Internationalisering Netwerken een uitdagende en interessante klus. Heb je adviezen, tips of wil je met jouw organisatie in dit project meedoen, neem zeker contact op.

Deze keer in de SPOTLIGHT: DANIELE MOTTA wil je warme aandacht voor zijn ‘koude’ droom
Daniele (Universiteit van Padova) wil graag gaan werken binnen het brede aandachtsgebied van milieuwetenschappen met betrekking tot onze mariene wereld. Hij heeft als droom om te promoveren op het onderwerp Antarctica, of minstens om als onderzoeker deel te nemen aan Antarctische projecten.
Heb jij tips of kun jij hem in contact brengen met organisaties die geïnteresseerd zijn in een jonge wetenschapper, neem dan zeker contact met hem op. In tegenstelling tot veel Italianen spreekt Daniele echt goed Engels. klik hier voor zijn blog met link naar Linkedinprofiel

QE2 EFFECT: Koningin Elizabeth II regeert met haar 93 jaar nog steeds met harde hand over haar imperium en zoon Charles mag met zijn 70 jaren zelfs nog niet eens over de schouders van 'Mummy' meekijken. Mummy rules Britannia and no one else!!
KLIK HIER VOOR MEER BLOGS OVER SAM INTERNATIONAL