31 oktober 2017

"Gebruik jij de focus-techniek al als je wilt veranderen?" Myriam de Roo, lid van de SAM Redactiecommissie, blogt in de vorm van een oefening en zet ons deze keer aan de slag met de focus-techniek. FOCUSSEN Nee, niet bedoeld als in ‘je mentale aandacht richten op het door jou beoogde doel’. Bij deze vorm van focussen richt je juist je aandacht op het brandpunt in jezelf. Focussen is namelijk een techniek die je leert te luisteren naar de signalen van je lichaam. Het is als het ware luisteren naar het fluisteren: de (subtiele) signalen van het lichaam aandachtig doorvoelen om er betekenis aan te kunnen geven zodat je innerlijke belemmeringen kunt loslaten en verder kunt. Benieuwd hoe het precies in zijn werk gaat? Zelf aan de slag met focussen Door te focussen zet je de dialoog tussen je hoofd en je lichaam aan. Je maakt de weg vrij om het lichaam het antwoord te laten geven op vragen die je hebt. Want het lichaam weet immers welke kant het op wil. Om goed te kunnen focussen, is het belangrijk een ruimte op te zoeken waar je alleen bent en waar je in alle stilte door de focusstappen heen kunt. Eveneens is bij focussen belangrijk dat je een bepaalde mate van alertheid behoudt. Dat je niet helemaal wegzakt in de ontspannenheid of in het ervaren problematische gevoel. Stap 1 Ruimte maken Neem een ogenblik om te ontspannen en in je lijf te zakken. Diep in- en uitademen kan daarbij helpen. Het kan misschien tijd kosten om in je lijf te zakken. Geef daar geen oordeel over maar constateer dat je gewoonweg tijd nodig hebt om, zoals een omhoog gegooide veer tijd nodig heeft om naar beneden te dwarrelen, naar binnen te gaan en daarbinnen contact te maken met dat wat er is. Als het lastig blijkt om je aandacht naar binnen te richten, omdat zich allerlei gedachten aan problemen of to-do-lijstjes aandienen, neem ze dan waar en stapel ze als blokjes op elkaar in een hoek van je gedachtewereld. Of zet ze op wolkjes en laat ze uit je hoofd wegwaaien. Als je aandacht naar binnen gericht is, stel jezelf dan de vraag “Hoe gaat het in mijn leven? Wat is voor mij nu het belangrijkste?”. Wat gebeurt er vanbinnen? Houd je aandacht bij je lichaam. Laat langzaam de antwoorden naar boven komen. Als je de focusoefening doet vlak nadat zich een incident heeft voorgedaan en je dit met behulp van focussen wilt onderzoeken (bijvoorbeeld een onverklaarbare woede-uitbarsting of een plots opkomend gevoel van onrust) zal dit incident zich waarschijnlijk wel aandienen bij de vraag wat nu het belangrijkste is voor je. Kies in ieder geval een probleem/situatie en richt daar je aandacht op. Stap 2 Het ervaren gevoel – de felt sense Onderzoek waar je dit probleem in je lijf voelt. In je maag die zich omdraait, je buik die samentrekt, een hoge, snelle ademhaling, een samengeknepen keel… Alles is oké en waar. Ga het probleem niet analyseren en beoordelen maar zoek naar de gewaarwordingen in je lichaam. Laat het gevoel vrijuit tot je komen en wees nieuwsgierig, ontvankelijk en geef het onderzoekende aandacht. Het kan zijn dat je nog geen woorden kunt geven aan het gevoel omdat je nu vooral iets voelt wat voor jou nog vaag en onduidelijk is. Je bent je alleen bewust van de sensatie in je lichaam. Ook dit is helemaal oké. Stap 3 Labelen De volgende stap is het ervaren gevoel weer te geven door het te typeren. Bedenk het niet met je hoofd maar laat een zin, een woord, een beeld of een gebaar vanuit je lijf en het ervaren gevoel naar boven komen. Bijvoorbeeld gespannen, vastgelopen, losgeslagen, als in een lawine, iets drukkends, als een gespannen boog die op springen staat. Stap 4 Resoneren Blijf bij je ervaren gevoel en het naar boven gekomen woord (of zin, beeld of gebaar). Wissel je aandacht tussen beide af en ga na hoe ze op elkaar resoneren. Zoek eventueel door naar een nog betere typering en pas het net zolang aan totdat het woord, beeld, zin of gebaar precies past bij het gevoel. Waarschijnlijk merk je aan een (klein) signaal in je lichaam dat dit de juiste typering is, dat het klopt. Het kan zijn dat door het labelen en resoneren er al een verandering in je lijf heeft plaatsgevonden en daarmee in de beleving van het probleem. Dan zijn de volgende stappen niet meer nodig. Stap 5 Vragen Stel jezelf de vragen “Wat maakt dit probleem zo ….. (noem hier je label dus je zin, je woord, je beeld of gebaar)?” Wat betekent dit werkelijk voor je? Wat is er in dat alles dat je zo doet voelen? Indien ‘het’ zou kunnen spreken, wat zou het dan zeggen? Is er nog iets in dat gevoel dat opgemerkt wil worden? Wil het nog meer zeggen? Wat zit jou in de weg om het ten volle te voelen? Als er heel snel een antwoord komt zonder verschuiving in het ervaren gevoel, laat dit antwoord dan voorbijgaan. Richt je aandacht weer op het ervaren gevoel en op je label en blijf jezelf de vraag stellen wat dit probleem zo [label] maakt. Wat is het ergste van dit alles? Zodra je het juiste antwoord op deze vragen gevonden hebt, zul je het merken aan het ‘aha’-gevoel wat je in je lijf voelt. Er verschuift iets, een licht meegeven of een stukje opluchting. Stap 6 Ontvangen Wat er ook kwam, ontvang het vriendelijk en heet het welkom. Sta erbij stil dat je lichaam je geholpen heeft en antwoord heeft gegeven. Het kan zijn dat allerlei stemmen zich laten horen over wat je nu zou moeten doen of oordelen over wat je ervaren hebt. Laat dit voor wat het is, schuif het aan de kant. Blijf bij de ervaren verschuiving en het antwoord dat je lichaam je gegeven heeft. Bescherm je ervaring tegen deze (zelf)kritiek en ga ervan uit dat de volgende stap zich vanzelf aan zal dienen. Check bij jezelf of er nog meer is wat om aandacht vraagt. Eenvoudigweg door stil te blijven, rustig adem te halen en met aandacht bij je lijf te blijven. Stel de vraag ‘is er nog meer?’. Neem waar wat er komt. Of niet. Want het kan zijn dat de reeds gekregen antwoorden voldoende waren. Mocht zich nog wel iets aandienen, ga er dan op eenzelfde manier als hierboven omschreven mee aan de slag. Focus net zo lang totdat zich niets meer aandient. Het enige wat je nu hoeft te doen, is in het moment te blijven zitten, rustig adem te halen, blij te zijn met dat wat er nu is en niet gelijk een volgende stap willen zetten. Mocht je het toch niet kunnen laten om wat te doen en in beweging te komen, stel jezelf dan de volgende vragen. “Wat heeft het nodig? Wat zou ontspanning kunnen brengen? Wat mis ik daar nog in? Hoe zou het eruit zien als het opgelost was? Als ik hier niet geblokkeerd was, wat zou er dan kunnen komen?” Tot slot Je zult merken dat als je dit vaker doet – wat je aandacht geeft, groeit immers – je bedrevener wordt in het herkennen en benoemen van wat er vanbinnen gebeurt. Myriam de Roo [table id=24 /]